Verplichte vaccinaties voor werknemers, mag dat?

mei 11 2021

Eva Jakobs

Sinds 27 april worden 50– tot 60–jarigen die geen medische risico’s hebben en niet in de zorg werken gevaccineerd tegen corona. Vanaf medio juni zijn 40– tot 49–jarigen aan de beurt en vanaf eind juni 18– tot 39–jarigen. Daarom herinneren wij iedereen graag aan wat wel en niet mag wat betreft vaccinaties en werk. Mag een werkgever werknemers verplichten zich te laten vaccineren? Mag een werkgever vragen of een werknemer wel of niet gevaccineerd is? 

Je wil als werkgever een veilige werkplek creëren voor je werknemers, een werkomgeving waarin niemand het coronavirus oploopt. Als werkgever heb je daarnaast ook een wettelijke plicht om voor een veilige werkomgeving te zorgen. Daarnaast zijn er ook financiële argumenten. Een werkgever moet loon doorbetalen als mensen ziek zijn of in quarantaine moeten.

Mag een werkgever werknemers verplichten zich te laten vaccineren??

Nee, dit mag werknemers niet verplicht worden. In artikel 11 van de grondwet ‘’onaantastbaarheid lichaam’’  staat dat iedere burger het recht heeft om zelf te bepalen wat er met zijn/haar lichaam gebeurt. Een werkgever mag daarom niet van een werknemer eisen om zich te laten vaccineren. Vaccinaties zijn in Nederland vrijwillig.

Mag een werkgever vragen of een werknemer wel of niet gevaccineerd is??

Nee, ook dit mag niet. Op grond van AVG is het verboden om gegevens over de gezondheid van werknemers te vragen. Alle gegevens over de gezondheid van een werknemer mogen niet verzameld, vastgelegd, opgevraagd, gebruikt of geraadpleegd worden. Als je hier toch naar vraagt, is de werknemer niet verplicht om te antwoorden. De werknemer mag het wel vanuit eigen beweging vertellen. Dit mag door de werkgever dan niet geregistreerd worden, zelfs niet als de werknemer daar toestemming voor geeft.

Mag een werkgever toegang weigeren wanneer werknemers zich niet hebben laten vaccineren?

Werkgevers zijn verplicht om voor een veilige werkomgeving te zorgen. Daarnaast wordt van werknemers verwacht dat hij/zij luistert naar redelijke instructies van de werkgever, dit noemen we instructierecht. Voor het verrichten van arbeid is het wettelijk gezien niet verplicht dat je gevaccineerd bent. Het instructierecht van de werkgever kent daarnaast ook zijn grenzen. Werknemers verplichten zich te laten vaccineren, mag niet. Een dergelijke ‘’vaccinatie-eis’’ kan niet aangemerkt worden als een redelijke instructie. Het is daarom voor werkgevers niet mogelijk om op basis hiervan toegang tot de werkplek voor werknemers te weigeren.

Wat voor maatregelen mag een werkgever wél opleggen aan niet-gevaccineerde werknemers?

Binnen redelijke grenzen mag er bepaald worden hoe werknemers zich moeten gedragen. Dit betekend dat wel van werknemers mag vragen of zij een mondkapje willen dragen of dat zij op een afdeling willen werken waar meer ruimte is om afstand te houden van anderen. Als werkgever ben je wederom, verantwoordelijk voor een gezonde en veilige werkplek.

Mag een werkgever een vaccinatie wel aanmoedigen?

Het aanmoedigen van de vaccinatie mag wel. Dit kun je als werkgever doen door het belang van de vaccinatie te benadrukken. Om het virus onder controle te kunnen krijgen is een hoge vaccinatie graad belangrijk, dan zullen er langzaam aan steeds meer dingen mogelijk worden en zal het normale leven weer enigszins terug kunnen keren. Als werkgever kun je in gesprek gaan met de medewerker hierover en zodoende twijfels en zorgen wegnemen.

Zorg ervoor als werkgever dat er geen arbeidsvoorwaardelijke belemmeringen ontstaan rondom de vaccinatie. Een vaccinatie kan niet altijd buiten werktijd gepland worden. Dit valt onder kort verzuimverlof. De werknemer heeft recht op verlof met behoud van loon.

Maak het de werknemer makkelijk! Vergoed de reiskosten naar de vaccinatielocatie of beoordeel de vaccinatie die buiten werktijd plaatsvind, als werktijd. Let wel op zelfs het indirect registreren van een vaccinatie van een medewerker, verboden is.